O królu Jagielle i diable

Paweł Cieliczko: Legenda o królu Jagielle, co nie chciał diabła gniewać | Józef Łukaszewicz w swoim Obrazie historyczno-statystycznym miasta Poznania w dawniejszych czasach zanotował legendę pochodzącą XVI-wiecznych Annales  Stanisława Sarnickiego. Anegdota dotyczyła zdarzenia związanego z pobytem Władysława Jagiełły w Poznaniu wiosną 1402 roku, a została kronikarzowi przekazana przez poznańskich mieszczan.

Zdarzyć się to miało podczas świąt wielkanocnych – 26 marca 1402 roku – kiedy to król uczestniczył w nabożeństwie zmartwychwstania pańskiego w kościele Bożego Ciała. W czasie mszy ujrzał obraz przedstawiający wniebowstąpienie, który ciągniony był dawnym obyczajem w górę za pomocą sznurów. Zaintrygowany władca zapytał, co przedstawia malowidło, a gdy mu wyjaśniono, że zmartwychwstającego Jezusa Chrystusa, który zwyciężył śmierć, kazał natychmiast zapalić świecę ku jego chwale.

Po chwili przed oczami władcy pojawił się kolejny obraz, przedstawiający straszliwą maszkarę, tym razem ściągany z góry ku dołowi. Król ponownie zwrócił się z pytaniem o to, kogo przedstawia malowidło. A gdy mu wyjaśniono, że dzieło wyobraża szatana, który został pokonany przez Chrystusa i strącony w piekielne otchłanie, nakazał natychmiast zapalić przed jego obliczem dwie woskowe świece.

Gdy poproszono monarchę o wyjaśnienie tak niecodziennych postanowień, Władysław Jagiełło miał odpowiedzieć krótko: Boga chwal, a diabła nie gniewaj, co później przeszło w popularne przysłowie ludowe – Bogu święcę a diabłu ogarek.

Krzysztof Kwaśniewski, omawiając powyższą legendę, zaliczył ją do kategorii tzw. czarnej legendy, która wiąże się z obmową, pomówieniem, zniesławieniem. W opowieści tej dopatrywał się pogłosu nieżyczliwych opinii o Władysławie Jagielle, którego postrzegano jako neofitę i kryptopoganina, który nie nawrócił się w pełni na rzymskie chrześcijaństwo. Celem tej anegdoty miało być – zdaniem komentatora – zdyskredytowanie władcy, skompromitowanie go, a także wywyższenie się opowiadających – jako lepszych katolików.

Trudno mi się zgodzić z takim twierdzeniem z kilku przyczyn. Pierwsza to fakt, że do opisywanego zdarzenia doszło we wznoszonym wówczas kościele pod wezwaniem Bożego Ciała, którego fundatorem był monarcha. Wszystkim zależało więc na budowaniu pozytywnego wizerunku króla i dobrych relacji z możnym mecenasem. Legenda nie przedstawia Jagiełły jako kryptopoganina, bo wówczas cześć oddawałby szatanowi potajemnie, a nie na oczach wypełnionego po brzegi kościoła. Zważywszy na fakt, że świątynia wznoszona była na bagiennych łąkach, łatwo sobie wyobrazić, że było to niezwykle trudne przedsięwzięcie: budowniczowie napotykali na przeróżne przeszkody, które przypisywane był działaniom złych mocy, przeciwnych powstaniu w tym miejscu kościoła. Uspokojenie diabła dwoma woskowymi świecami, aby nie przeszkadzał w dokończeniu budowy świątyni, nie mogło spotkać się z dezaprobatą zgromadzonych.

Legenda, zanotowana prawie dwieście lat po opisywanych zdarzeniach, wpisywała się w powszechną pamięć o Władysławie Jagielle jako władcy bardzo pragmatycznym. Kilka lat po zdarzeniach w niej opisywanych, ten sam król nie zawahał się użyć pogańskich oddziałów przeciwko rycerzom zakonu Najświętszej Marii Panny, zaś przed samą bitwą zamawiał kolejne msze, podczas gdy zakuci w żelazne zbroje Krzyżacy prażyli się w lipcowym słońcu. Największy sukces w dziejach polskiego rycerstwa wyrastał z tej samej pragmatyki, która nakazywała pochodzącemu z Litwy władcy palić świece tak Bogu, jak również Diabłu. Może od tego zdarzenie w poznańskim kościele Bożego Ciała bierze początek jeszcze jedno popularne powiedzenie, które przeszło do mądrości ludowych – przebiegły jak Litwin.

 

Paweł Cieliczko

 

Bibliografia:

  1. Krzysztof Kwaśniewski, Poznańskie legendy i nie tylko, Poznań 2005, s. 99-101.
  2. Józef Łukaszewski, Obraz historyczno-statystyczny Poznania w dawniejszych czasach, Poznań 1998, T. II, s. 211.
  3. Stanisław Sarnicki, Annales, Kraków 1587, pag. 343.

Grafika:

  1.   Agnieszka Zaprzalska

Komentarze

komentarz

45 thoughts on “O królu Jagielle i diable”

  2. Thanx for the effort, keep up the good work Great work, I am going to start a small Blog Engine course work using your site I hope you enjoy blogging with the popular BlogEngine.net.Thethoughts you express are really awesome. Hope you will right some more posts.

    Odpowiedz

  4. I really like your writing style, excellent info, regards for putting up :D. „Freedom is the emancipation from the arbitrary rule of other men.” by Mortimer Adler.

    Odpowiedz

  19. Good write-up, I am regular visitor of one’s site, maintain up the excellent operate, and It’s going to be a regular visitor for a lengthy time.

    Odpowiedz

  20. I haven¦t checked in here for a while as I thought it was getting boring, but the last several posts are good quality so I guess I¦ll add you back to my everyday bloglist. You deserve it my friend 🙂

    Odpowiedz

  25. que es disfuncion erectil cialis generico medicamento disfuncion erectil cialis 5 mg prezzo disfuncion erectil seguridad social
    spedra como curar la disfuncion erectil

    medicamentos para la disfuncion erectil comprar viagra sin receta contrareembolso
    disfuncion erectil que esdisfuncion erectil tratamientocomo curar la disfuncion erectilmedicamentos disfuncion erectilmedicamento disfuncion erectilpsicologo disfuncion erectilsintomas disfuncion erectildisfuncion erectil causasdisfuncion erectil psicologicadisfuncion erectil herbolario
    http://www.google.co.id/url?q=https://comprarcialis5mg.org/comprar-viagra-contrareembolso/
    http://cse.google.li/url?q=https://comprarcialis5mg.org/comprar-viagra-contrareembolso/
    http://cse.google.fm/url?q=https://comprarcialis5mg.org/comprar-viagra-contrareembolso/
    http://cse.google.tn/url?q=https://comprarcialis5mg.org/comprar-viagra-contrareembolso/
    http://www.google.co.ma/url?q=https://comprarcialis5mg.org/comprar-viagra-contrareembolso/

    what happens when a women takes viagra
    https://comprarcialis5mg.org/it/ how to get prescribed viagrawhat drugs should not be taken with viagra?how long does viagra last after you take itwhich is better cialis or viagrahow much does viagra connect costwhat does generic viagra look likehow much are viagra pillswhat do viagra pills look likehow to tell if a man is taking viagrawhat strengths does viagra come in
    http://www.google.co.ma/url?q=https://comprarcialis5mg.org/comprar-viagra-contrareembolso/
    http://cse.google.to/url?q=https://comprarcialis5mg.org/comprar-viagra-contrareembolso/
    http://cse.google.sn/url?q=https://comprarcialis5mg.org/comprar-viagra-contrareembolso/
    http://www.google.co.bw/url?q=https://comprarcialis5mg.org/comprar-viagra-contrareembolso/
    http://cse.google.rw/url?q=https://comprarcialis5mg.org/comprar-viagra-contrareembolso/

    Odpowiedz

  27. Zoom hayvan kadın porno vıdeolarını ücretsiz izle.
    zoom hayvan kadın sikiş filmleri oYoH ile izlenir,
    kesintisiz seks merkezi. OY KATEGORİLER VIDEO ARA. Zoom Hayvan Kadın porno izle.
    3:21. Latin kalça sallamak, şeritler, pembe amcık ve götten zoom
    çekim HD.

    Odpowiedz

  33. Yesterday, while I was at work, my cousin stole my iPad and tested to see if it can survive a 30 foot drop, just so she can be a youtube sensation. My iPad is now destroyed and she has 83 views. I know this is entirely off topic but I had to share it with someone!

    Odpowiedz

  35. Will I Buy Chanel Stylo Yeux – Long Lasting Eyeliner In Ebene Shade #10 Again? I have been using this eyeliner for 10 years and this is the best eyeliner I have ever seen CHANEL ARDOISE 912 STYLO YEUX WATERPROOF LONG LASTING EYELINER About reviewer (27 reviews) ВЈ800.00 per 10g Have you tried any of these top 13 waterproof eyeliners? I’m always on the lookout for long-lasting eyeliner for my waterline so I can’t wait to get my hands on some of these superb eyeliners! What are some of the qualities you look for in an eyeliner? Also, this Chanel eyeliner will be further tested for my upcoming weekend trip. Can’t wait! see details below… This eyeliner is the best ever! The color it’s not too dark, it stays like that for a long time after wearing it, doesn’t fade and spread all over the eyes, easy to paint on your eyes whatever shape you want, no need to sharp the pencil ‘cuz the shape is always the same and looks pretty. What else can you ask for… https://mdjf.co.uk/community/profile/kamidevereaux0/ The non-toxic, hypoallergenic formula used in this natural mascara is gentle enough for sensitive eyes and skin, but still delivers eye-popping lift, length, volume, and definition. Need more proof? Believe the more than 4,000 perfect customer reviews. If you’re looking for a drugstore mascara that gives you volume and definition at the same time, the Maybelline New York Sky High Mascara is for you. It’s designed to give you volume and length from every angle.  Leave it to Pat McGrath — a.k.a. Mother Makeup — to basically bottle Twiggy’s lashes in a tube. This mascara has no intention of tricking people into thinking you’re born with it. It’s so good at lengthening and plumping that it’s slightly alarming at first swipe, but the creamy formula is so fun to build it’s hard to stop.

    Odpowiedz

  36. 18 yaşını izlemeyi ertelemeyin Genç Yaşlı ve genç Seks Ekranınıza yakınlaşın, çünkü gerçek şehvet ve
    arzunun var olduğu en yüksek kalitedeki 18 yo Young
    Yaşlı ve genç Sex Genç eşcinsel, Sik, Rol yapma, Tabu, Göt sikme, Amca, Eyersiz, Genç, Tabu, Kılsız 'nin tek bir detayını
    kaçıramazsınız.

    Odpowiedz

  37. Türkçe Dublaj. Yapım yılı: 1994 İtalya.
    İzlenme: Yorum: Yorum yapılmamış. Diğer adı: The Voyeur.
    Tarih: 22:16. Tinto Brass imzalı bu harika öğretmen öğrenci sex filmi ilişkisi konulu yapıtta ünlü Rus oyuncu Katarina Vasilissa, notlarını düzeltmek için üniversite öğrencisi gizli çekim sex filmi.

    Odpowiedz

  43. Yepyeni kızlık bozma videosu Porno, Xvideos, Sikiş izle,
    Porno Tube, Türk Porno, Redtube. SELAM BEYLER BEN LEYLA 33 YAŞINDA
    DULUM KENDİNE GÜVENEN CİDDİ VE. ZAYIF BEYLERİN.
    ARAMASINI BEKLİYORUM:) NUMARAM: 0035.

    Odpowiedz

  44. Erkek Inleme Sesleri Porno filmleri izle ️⭐ Erkek Inleme
    Sesleri sikiş porn kategorimizde ️ pornoseverler için ⭐Erkek Inleme Sesleri sex
    porno filmi yüklenmiştir, Erkek Inleme Sesleri.

    Odpowiedz

  45. Great blog! Do you have any tips and hints for aspiring writers? I’m planning to start my own site soon but I’m a little lost on everything. Would you propose starting with a free platform like WordPress or go for a paid option? There are so many options out there that I’m totally overwhelmed .. Any tips? Cheers!

    Odpowiedz

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.